ΟΔΗΓΟΣ Α' ΒΟΗΘΕΙΩΝ

ΑΔΥΝΑΜΗ Η ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

Αν συναντήσετε κάποιο άτομο που έχει αδύνατη αναπνοή, κοντανασαίνει ή αναπνέει με κόπο, μείνετε μαζί του και ζητήστε από κάποιον να φέρει βοήθεια. Αν ίο άτομο δεν αναπνέει, δε θα παρατηρήσετε ανεβοκατέβασμα του στήθους ή της κοιλιάς και το χρώμα του θα είναι γκριζογάλανο. Το πιο σημαντικό είναι ότι δε θ' ακούσετε ή δε θα νιώσετε να βγαίνει αέρας από το θύμα. Αν έχετε αμφιβολία, αν το θύμα
αναπνέει ή όχι, γονατιστέ πολύ κοντά του και στρίψτε το κεφάλι σας έτσι, ώστε το αφτί σας να είναι ακριβώς πάνω από τη μύτη και το στόμα του.
Αν το θύμα αναπνέει, θα ακούσετε τον αέρα που βγαίνει και θα νιώσετε την ανάσα του στο αφτί σας. Αν το θύμα δεν αναπνέει, πρέπει να του κάνετε τεχνητή αναπνοή, αναπνέοντας κατευθείαν στους πνεύμονες του, είτε με τη μέθοδο στόμα με στόμα, είτε με τη μέθοδο στόμα με μύτη.

ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΣΤΟΜΑ ΜΕ ΜΥΤΗ
Για να εφαρμόσετε τη μέθοδο στόμα με μύτη, γείρετε πρώτα το κεφάλι του θύματος προς τα πίσω, χρησιμοποιώντας την παλάμη του χεριού σας. Με
τα δάχτυλα του άλλου χεριού σας κλείστε το στόμα του, σηκώνοντας το πιγούνι του.
Πάρτε βαθιά αναπνοή, κλείστε το στόμα σας γύρω από τη μύτη του θύματος και φυσήξτε μέσα σ' αυτή. Πάρτε το στόμα από τη μύτη και κρατήστε το στόμα του ανοιχτό, για να φύγει ο αέρας. Επαναλάβετε κάθε 5 δευτερόλεπτα.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ: ΣΤΟΜΑ ΜΕ ΣΤΟΜΑ
1 Καθαρίστε γρήγορα το • στόμα και τις αναπνευστικές οδούς από κάθε ξένο σώμα με τα δάχτυλα σας. Χαλαρώστε τα ρούχα γύρω από το λαιμό και το στήθος του θύματος.
2 Για ν' ανοίξετε τις αναπνευστικές οδούς του θύματος, γείρετε το κεφάλι του προς τα πίσω, βάζοντας το ένα χέρι στο μέτωπο και μετά βάζοντας τα δάχτυλα του άλλου χεριού σας κάτω από το κόκαλο του πιγουνιού του.
3 Χρησιμοποιώντας το • χέρι που βρίσκεται στο μέτωπο του θύματος, πιέστε και κλείστε το ρουθούνι. Πάρτε βαθιά αναπνοή, σφραγιστέ το στόμα του θύματος με το δικό σας και εκπνεύστε. Γυρίστε να δείτε αν σηκώνεται το στήθος του θύματος. Πάψτε να φυσάτε όταν φουσκώνει το στήθος.
4 Φυσήξτε δύο γεμάτες αναπνοές στο στόμα του θύματος.
• Αν το στήθος του θύματος δεν πέφτει με την εκπνοή, γυρίστε τα δάχτυλα σας και πάλι γύρω από το στόμα του για να ελέγξετε αν φράσσονται οι αναπνευστικές οδοί από ξένο σώμα. Ξαναρχίστε τεχνητή αναπνοή στόμα με στόμα. Βεβαιωθείτε ότι παίρνετε βαθιά αναπνοή ανάμεσα σε κάθε ανάσα. Συνεχίστε με ρυθμό 12 αναπνοών το λεπτό, μέχρις ότου δείτε το θύμα ν' αναπνέει μόνο του.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΣΕ ΒΡΕΦΟΣ Ή ΜΙΚΡΟ ΠΑΙΔΙ
Κλείστε με το στόμα σας το στόμα και τη μύτη. Μη γέρνετε το κεφάλι πολύ προς τα πίσω, γιατί μπορεί να κλείσετε τις αναπνευστικές οδούς. Αναπνεύστε ήρεμα στους πνεύμονες, με ρυθμό μια αναπνοή κάθε 2 με 3 δευτερόλεπτα.

ΠΝΙΓΜΟΣ

Σε περίπτωση πνιγμού, πρέπει ν' αρχίσετε ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ αμέσως, αν το θύμα δεν αναπνέει. Ζητήστε βοήθεια και μετακινήστε αμέσως το θύμα σε σκληρή επιφάνεια (π.χ. προβλήτα, πλοίο ή στην ακτή). Αν το θύμα βρίσκεται σε ρηχά νερά, προσπαθήστε ν' αποκαταστήσετε την αναπνοή του μέσα στο νερό. Μετά, μεταφέρετε το σε ασφαλές μέρος, διατηρήστε το ζεστό με ρούχα ή κουβέρτες και ζητήστε
από κάποιον να φέρει ιατρική βοήθεια. Μείνετε με το θύμα. (Σας συνιστούμε τα μαθήματα για τη σωτηρία από πνιγμό που θα εξασφαλίσουν και τη δική σας ασφάλεια και την ασφάλεια του θύματος).
ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΑΝΑΠΝΟΗΣ
Αν κάποιο αντικείμενο φράξει την αναπνευστική οδό και η αναπνοή γίνεται δύσκολη ή αδύνατη, χρειάζεται επείγουσα πρώτη βοήθεια, όπως η κίνηση Χάιμλιχ . Στους ενήλικους, το ξένο σώμα είναι συνήθως ένα ψαροκόκαλο ή ένα κομμάτι κρέας. Στα παιδιά, που η αναπνευστική οδός είναι πιο στενή, το ξένο σώμα μπορεί να είναι ένα φιστίκι ή ένα παιχνίδι.

ΑΝ ΤΟ ΘΥΜΑ ΕΧΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ:

1 Πιάστε το θύμα από πίσω με τη μια γροθιά βαλμένη κάτω από το στέρνο με τον αντίχειρα προς τα μέσα και με το άλλο χέρι πάνω από τη γροθιά.
2 Κάντε μια γρήγορη, σαν σπρώξιμο, κίνηση προς τα μέσα και επάνω. Επαναλάβετε, αν είναι αναγκαίο.

ΑΝ ΤΟ ΘΥΜΑ ΕΧΕΙ ΧΑΣΕΙ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ:

1.Βάλτε την παλάμη του ενός χεριού σας στη μέση της κοιλιάς του ασθενούς, λίγο πάνω από τον αφαλό. Βάλτε το άλλο χέρι σας από πάνω και πιέστε κάτω και προς τα πάνω, προς το κεφάλι, με μια γρήγορη κίνηση. Επαναλάβετε, αν χρειαστεί.
2 Αν οι προσπάθειες σας αποτύχουν, γείρτε το κεφάλι προς τα πίσω, ανοίξτε το στόμα και προσπαθήστε να βγάλετε το αντικείμενο με το δάχτυλο σας. Αν η αναπνοή σταματήσει, κάντε ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ και ζητήστε βοήθεια.

ΑΝ ΕΝΑ ΜΩΡΟ ΠΝΙΓΕΤΑΙ:

1 Στηρίξτε το μωρό κατά μήκος του χεριού σας, σταθεροποιώντας το κεφάλι του από το σαγόνι του.
2 Με την παλάμη του χεριού σας δώστε πολλά ελαφρά χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες. Αν η μέθοδος αυτή δεν αποδώσει, γυρίστε το παιδί ανάποδα και δώστε του τέσσερα γρήγορα σπρωξίματα στο στήθος.

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ

Τυχαία δηλητηρίαση, συνήθως με την κατάποση υγρών απορρυπαντικών ή άλλων δηλητηρίων, είναι ένα από τα πιο κοινά ατυχήματα στο σπίτι. Τα μικρά παιδιά κινδυνεύουν ιδιαίτερα.
Όλες οι δηλητηριώδεις ουσίες (φάρμακα, αλκοολούχα ποτά, καθαριστικά, εντομοκτόνα κ.λ.π.) πρέπει να
φυλάγονται σε μέρος που δεν μπορούν να το φτάσουν τα παιδιά.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ:

Ι Αν το θύμα έχει τις αισθήσεις του, ρωτήστε το τι έχει πιει. Μετά, καλέστε αμέσως ένα ασθενοφόρο και πείτε στους τραυματιοφορείς από το τηλέφωνο τι κατάπιε το θύμα.
2 Αν το άτομο έχει τις αισθήσεις του και είστε βέβαιοι ότι · δεν έχει πιει διαβρωτικές ουσίες, προκαλέστε εμετό δίνοντας ιπεκακουάνα ή βάζοντας τα δάχτυλα μέσα στο λαιμό του θύματος.
3 Αν το θύμα δεν αναπνέει, αρχίστε ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ αμέσως. Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο στόμα με μύτη, για ν' αποφύγετε επαφή με διαβρωτικό δηλητήριο.
4Αν το θύμα έχει χάσει τις αισθήσεις του, αλλά αναπνέει ή έχει τις αισθήσεις του αλλά νιώθει υπνηλία, εξασφαλίστε ότι είναι σε άνετη θέση και φωνάξτε κάποιον για να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια. Μείνετε με το θύμα και καθησυχάστε το.

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ

Αιμορραγία που δε σταματάει εύκολα (ή μια πληγή από την οποία πετάγεται ορμητικά αίμα) είναι επείγουσα κατάσταση. Μεγάλη απώλεια αίματος μπορεί να οδηγήσει σε σοκ, απώλεια αισθήσεων και θάνατο. Είναι αναγκαίο να σταματήσετε γρήγορα και αποτελεσματικά την εκροή αίματος.


ΠΩΣ ΝΑ ΤΗ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΤΕ:


1 Ξαπλώστε το θύμα κάτω και, αν είναι δυνατόν, σηκώστε το τραυματισμένο μέλος πιο ψηλά από το επίπεδο της καρδιάς.
2 Αφαιρέστε κάθε ορατό ξένο σώμα που μπορείτε να το πιάσετε εύκολα, όπως π.χ. κομμάτια γυαλιού, αλλά μη σκαλίζετε τίποτα που είναι σφηνωμένο βαθιά.
3 Πιέστε σφιχτά την πληγή με μια καθαρή γάζα, κρατώντας • ενωμένα τα χείλη της πληγής. Αν υπάρχει ακόμα ξένο σώμα στην πληγή, πιέστε γύρω απ' αυτό και όχι από πάνω απ' αυτό.
4 Διατηρήστε την πίεση δένοντας έναν καθαρό επίδεσμο • γυρω απο τη γαζα.
5 Αν το αίμα ποτίζει το δέσιμο, μην αφαιρείτε τον πρώτο • επίδεσμο, αλλά βάλτε άλλον έναν πάνω από τον πρώτο και δέστε τον σφιχτά για να μείνει στη θέση του.Διατηρήστε την πίεση δένοντας έναν καθαρό επίδεσμο • γυρω απο τη γαζα.

ΚΟΨΙΜΟ ΚΑΙ ΓΔΑΡΣΙΜΟ

Αιμορραγία από μικρά κοψίματα και γδαρσίματα συνήθως σταματάει μόνη της, σύντομα, καθώς το αίμα πήζει. Αν δεν σταματήσει, πιέστε ένα καθαρό, όχι χνουδωτό ταμπόν (ούτε βαμβάκι) πάνω στην πληγή για λίγο.
1. Αν η πληγή είναι λερωμένη, ξεπλύνετε την κάτω από τη βρύση, χρησιμοποιώντας χλιαρό νερό. Μετά, βγάλτε τυχόν κομμάτια από ακαθαρσίες με τσιμπιδάκι.

2.Στεγνώστε το κόψιμο ή το γδάρσιμο με αποστειρωμένη γάζα (όχι με χνουδωτό βαμβάκι).

3.Σκεπαστέ το κόψιμο ή το γδάρσιμο με αυτοκόλλητη γάζα με κατάλληλο μέγεθος (πιο μεγάλη απά την πληγή).

ΜΙΚΡΟΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

Οι βλάβες σε μικρή επιφάνεια του ανώτερου στρώματος του δέρματος, προκαλούν κοκκίνισμα ή και φουσκάλες και μπορεί να θεραπευτούν στο σπίτι. Πιο σοβαρά εγκαύματα, που προκαλούν βλάβη σε μεγαλύτερα τμήματα και διεισδύουν βαθιά στο δέρμα, απαιτούν επαγγελματική φροντίδα.

Τα επιφανειακά εγκαύματα συνήθως επουλώνονται αρκετά γρήγορα και το τραυματισμένο τμήμα του δέρματος μπορεί να ξεφλουδίσει μετά από πολλές μέρες. Όμως, μπορεί να είναι πάρα πολύ επώδυνα και οι πρώτες βοήθειες κατά κύριο λόγο κατευθύνονται προς την ανακούφιση από τον πόνο.
Τα μικρά ΗΛΙΑΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ είναι ένα κοινό παράδειγμα επιφανειακού εγκαύματος.

ΠΩΣ ΝΑ Τ'ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ:

1 Βουτήξτε την καμένη ι επιφάνεια σε κρύο,τρεχούμενο νερό ή βάλτε μια κομπρέσα κρύο νερό, μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος.
2 Βγάλτε αντικείμενα • που σφίγγουν, όπως ρολόγια, ζώνες ή δαχτυλίδια, από την καμένη περιοχή αν παρουσιαστεί πρήξιμο.
3 Μην τρυπάτε τι§ • φουσκάλες που τυχόν σχηματίστηκαν και μη βάζετε λοσιόν και κρέμες. Δέστε ελαφρά το καμένο τμήμα με καθαρή γάζα ή ύφασμα. Μη χρησιμοποιήσετε τίποτα χνουδωτό που μπορεί να κολλήσει στο έγκαυμα.

ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Ή ΛΙΠΟΘΥΜΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ

Λιποθυμία είναι η προσωρινή απώλεια συνειδήσεως λόγω ελλιπούς οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Μπορεί να προκληθεί, αν στέκεστε ακίνητοι για πολλή ώρα, αν σηκωθείτε πάρα πολύ γρήγορα ή μετά από έντονο πόνο, άγχος ή φόβο. Αν κάποιος λιποθυμήσει, ελέγξτε πρώτα αν η αναπνοή του είναι κανονική. Ξαπλώστε τον στην πλάτη του, με τα πόδια σηκωμένα πάνω από το επίπεδο του κεφαλιού. Χαλαρώστε τυχόν σφιχτά ρούχα, όπως το κολάρο ενός πουκάμισου ή μια ζώνη. Αν είστε σε κλειστό χώρο, ανοίξτε ένα παράθυρο, για να κυκλοφορήσει άφθονος αέρας. Αν είστε έξω, βεβαιωθείτε ότι το άτομο δεν είναι στον ήλιο. Μην το αφήσετε να σηκωθεί για μερικά λεπτά, αφού βρει τις αισθήσεις του

ΗΛΙΑΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ


Προκαλούνται από έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου. Το δέρμα κοκκινίζει, γίνεται ευαίσθητο ή και βγάζει φουσκάλες. Έκθεση για μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί να επιφέρει καρκίνο του δέρματος.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ:

• Εκτεθείτε στον ήλιο σταδιακά.
• Αποφύγετε τον ήλιο του μεσημεριού.
• Χρησιμοποιήστε αντιηλιακό με μεγάλο βαθμό προστασίας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΗΛΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ:
1 Βάλτε μια κρέμα, για να καταπραϋνθεί το δέρμα. Αν πονάει πολύ, καλέστε γιατρό.
2 Αποφύγετε την • έκθεση στον ήλιο, εκτός κι αν είστε ντυμένοι.

ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΟ ΜΑΤΙ

Ένα ξένο σώμα στην επιφάνεια του ματιού μπορεί να προκαλέσει πόνο, κοκκίνισμα και ευαισθησία στο φώς. Το ξένο σώμα συχνά προκαλεί ανεξέλεγκτο δάκρυσμα και ανοιγόκλεισμα του ματιού. Αν και τα συμπτώματα αυτά μπορεί να μειωθούν, ακόμα και αν το σώμα παραμένει στο μάτι, το αντικείμενο πρέπει να βγει απαραιτήτως από οφθαλμίατρο για να προληφθεί μόλυνση που μπορεί να προκαλέσει τύφλωση.
Για να εμποδίσετε το άτομο να τρίψει το μάτι του, σκεπαστέ και τα δυο μάτια με μαλακά ταμπόν και δέστε τα ελαφρά για να κρατηθούν στη θέση τους, δένοντας ένα κομμάτι καθαρή γάζα γύρω από το κεφάλι του
θύματος. Πηγαίνοντας στο νοσοκομείο, κρατήστε το θύμα σε πρηνή θέση.
Επιφανειακά ξένα σώματα, όπως οι βλεφαρίδες και μικρές ακαθαρσίες, που βρίσκονται στο ασπράδι του ματιού ή στο μέσα μέρος του βλεφάρου, μπορεί ναφαιρεθούν στο σπίτι.

ΠΩΣ ΝΑ ΒΓΑΛΕΤΕ ΤΟ ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ:

1 Πλύνετε τα χέρια σας και βάλτε το άτομο να καθίσει σε μέρος με επαρκή φωτισμό. Πείτε του να κοιτάζει ψηλά, ενώ εσείς τραβάτε προς τα κάτω με προσοχή το κάτω βλέφαρο. Αν μπορείτε να δείτε το ξένο σώμα, δοκιμάστε να το βγάλετε με την υγρή άκρη ενός καθαρού πανιού.
2 Αν δεν το βλέπετε, σπρώξτε απαλά το επάνω βλέφαρο κάτω και προς τα εμπρος, πάνω από το κάτω βλέφαρο και αφήστε το να γλιστρήσει πίσω. Ετσι, μπορεί ν' αποκολληθεί μόνο του το ξένο σώμα.
3 Αν το ξένο σώμα παραμένει στη θέση του, πείτε στο άτομο να κοιτάξει κάτω, ενώ εσείς διπλώνετε πάνω σ' ένα σπιρτόξυλο το επάνω βλέφαρο. Αν μπορέσετε να δείτε το αντικείμενο, βγάλτε το με την υγρή άκρη ενός καθαρού υφάσματος.
4 Αν όλες οι προσπάθειες αποτύχουν, σκεπάστε ελαφρά το μάτι μ' ένα μαλακό ταμπόν και ζητήστε ιατρική βοήθεια.

ΡΙΝΝΟΡΑΓΙΕΣ

Οι ρινορραγίες είναι κοινές και συνήθως δεν είναι κάτι που πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Μπορεί να προκληθούν από μικροτραυματισμούς στη μύτη, επανειλημμένο φύσημα ή σκάλισμα της. Μπορεί επίσης να προκληθούν, αν η ατμόσφαιρα του σπιτιού είναι πολύ ξερή.
Αν πάθετε ρινορραγία, καθίστε σ' ένα κάθισμα και σκύψτε λίγο μπροστά. Αναπνέετε από το στόμα και κρατήστε τα ρουθούνια σας σφιγμένα με τα δάχτυλα για 15 λεπτά. Αυτό βοηθάει την πήξη του αίματος που
έτσι θα φράξει τα αγγεία που διερράγησαν. Μετά πρέπει να χαλαρώσετε αργά το σφίξιμο. Αποφύγετε να φυσήξετε τη μύτη σας για αρκετή ώρα μετά το σταμάτημα της αιμορραγίας.Ζητήστε ιατρική βοήθεια, αν υποψιάζεστε ότι έχει σπάσει η μύτη, αν η αιμορραγία συνεχίζεται για περισσότερο από 20 λεπτά και αν έχει προκληθεί μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι (μπορεί να είναι ένδειξη κατάγματος κρανίου).

ΑΓΚΙΔΕΣ

Για να βγάλετε μια μικρή αγκίδα που προεξέχει από το δέρμα, πιάστε την άκρη της με μια λαβίδα και τραβήξτε με προσοχή.
Αν είναι τελείως χωμένη στο δέρμα, αποστειρώστε τη μύτη μιας βελόνας για λίγο σε μια φλόγα και μετά
σκίστε μ' αυτή το δέρμα πάνω από την αγκίδα και σηκώστε την με τη μύτη της βελόνας. Έτσι, θα μπορέσετε να πιάσετε την άκρη της με τη λαβίδα. Αν δεν βγαίνει εύκολα, ζητήστε ιατρική βοήθεια.